Tüh! Akşam yemeğinde üzerinize ketçap döküldü. Tabii tabağınız da aynı şekilde kirlendi. Tişörtünüzü yıkamak için deterjana ihtiyacınız var. Tabağınızı yıkamak için de bulaşık deterjanı kullanabilirsiniz. Her iki temizlik ürününde de temizleyici madde olarak bilinen yüzey aktif maddeleri bulunmaktadır. Peki, bu yüzey aktif maddelerinin etkileri nelerdir? Su ve kire nasıl etki ederler? Bu iki deneyle yüzey aktif maddelerinin etkilerini görebileceksiniz.
Yüzey aktif maddeleri ne işe yarar?
Gerekli malzemeler
- İki adet çevir-aç kapaklı kavanoz (boş reçel kavanozları)
- Cam kase
- Bir çay kaşığı kurum (örn. bir miktar kömür tozu)
- Bulaşık deterjanı
- Raptiye
- Su
Haydi başlayalım
1. Yüzey aktif maddeleri yüzey gerilimini azaltır
Cam bir kaseyi suyla doldurup üç adet raptiyeyi iğne bulunan tarafları yukarıya bakacak şekilde dikkatlice suyun yüzeyine bırakın. Suyun sahip olduğu yüksek yüzey gerilimi sayesinde raptiyeler suyun yüzeyinde kalabilir.
Şimdi suya dikkatli şekilde 1-2 damla kadar bulaşık deterjanı damlatın. Ne olduğunu gözlemleyin.
2. Kirli su
Çevir-aç kapaklı iki kavanozu yaklaşık yarıya kadar suyla doldurun. Çay kaşığı yardımıyla bir parça kömürden kazıyarak elde ettiğiniz kömür tozunu kavanozlara dökün.
3. Yüzey aktif maddeleri kiri çözer
Şimdi de kavanozlardan birine iki damla bulaşık deterjanı ekleyin. Kavanozların kapaklarını kapatıp her ikisini de yaklaşık 15 saniye boyunca çalkalayın.
Kavanozları yan yana koyun. Ne gözlemliyorsunuz? Kömür tozuna ne oldu? Hangi kavanozdaki kömür tozu daha iyi temizlendi?
