Deterjanların görevi lekeleri çıkarmaktır, bu görevlerinde ne kadar başarılı olduklarını yıkama testleri yaparak öğrenebilirsiniz. Ancak her leke yalnızca bir defa yıkanarak temizlenebilir, öyle değil mi? O halde, deterjanları nasıl birbiriyle kıyaslayabilirim ve hangi koşulların leke çıkarmaya en uygun olduğunu nasıl anlarım? Bu sorunun cevabı, yıkama işlemine başlamadan önce birden fazla kumaş parçasını kirletmekten geçer. Uzmanlar bu aşamayı “lekeleme” olarak adlandırmaktadır. Bu deneyde size, uzmanların deneyleri gerçekleştirme yöntemini göstermeyi hedefliyoruz. Bu nedenle gerçek deterjan kullanmayacağız. Bunun yerine, az miktarda bulaşık deterjanı kullanabilirsiniz.
Çamaşır laboratuvarı
Gerekli malzemeler
- Eşit boylarda pamuklu kumaş parçaları (örneğin eski bir beyaz tişört)
- Lekeleme için kullanılacak bir ürün (örneğin pancar suyu, kakao ve ruj)
- Soğuk ve sıcak su
- Yıkama için kap
- Bulaşık deterjanı
- Kronometre
- Karıştırmak için kaşık
Haydi başlayalım
Lekeleme
Eski bir beyaz tişörtten eşit boyda dört adet kare kumaş parçası kesin. Listede verilen ürünleri kullanarak her kumaş parçasının üzerine aynı şekilde leke bırakın, her bir leke türünü kumaş parçalarına toplam 3 defa sürüp lekelerin birbirine çok yakın olmamasına özen gösterin. Her bir leke aynı boyutta olmalıdır.
Test 1 – soğuk su
İlk kumaş parçasını alıp büyük bir cam kaseye ya da çamaşır leğenine koyun. Üzerine 0,7 litre soğuk musluk suyu ekleyip 5 dakika boyunca karıştırın. Bu adımdan sonra kumaş parçasını sudan çıkarıp fazla suyunu iyice sıkın.
Test 2 – soğuk su, uzun yıkama
İkinci kumaş parçasını alarak büyük bir cam kaseye veya çamaşır leğenine yerleştirin. Üzerine 0,7 litre soğuk musluk suyu ekleyip 10 dakika boyunca karıştırın. Daha sonra kumaş parçasını kabından alıp suyunu iyice sıkın.
Test 3 – soğuk su ve bulaşık deterjanı
Üç numaralı kumaş parçasını da alıp büyük bir cam kase ya da çamaşır leğeni içerisine koyun. Üzerine 0,7 litre soğuk musluk suyu ve yarım çay kaşığı bulaşık deterjanı ekledikten sonra 5 dakika süreyle karıştırın. Bu süre geçtikten sonra da kumaş parçasını çıkararak suyunu iyice sıkın.
Test 4 – sıcak su
Dördüncü kumaş parçasını da cam bir kaseye veya çamaşır leğenine koyun. Üzerine 0,7 litre sıcak musluk suyu ekleyip 5 dakika boyunca karıştırın. Daha sonra bu kumaş parçasını da sudan çıkarıp fazla suyunu iyice sıkın.
Değerlendirme
Dört kumaş parçasını da yan yana koyup şu sorulara yanıt vermeyi deneyin:
Tüm lekeler aynı oranda mı temizlendi?
Hangi testle en iyi sonuç elde edildi?
Hangi testin sonuçları en kötüsü?
Sonuç nasıl daha iyi hale getirilebilir?
